İSLÂM'DA YÖNETİM NİZAMI |
ÜMMET MECLİSİ Ümmet meclisi, halifenin birtakım işlerde danışması için görüş bakımından Müslümanları temsil eden kişilerden oluşan bir meclistir. Bu meclisin üyeleri, yöneticileri hesaba çekip sorgulamak hususunda ümmetin vekilliğini yaparlar. Bu da Peygamber (s.a.v)'in Ensar ve Muhacirler arasından gerekli işlerde kendileriyle danışmak, görüşlerini almak üzere on dört nakib tahsis etmesinden alınmıştır. Ebu Bekir (r.a.) zamanında ki şûra ehli, alimlerden ve fetva sahibi kişilerden oluşmaktaydı. İbni Sa'd, Ebu'l Kasım'dan şunu nakleder: “Ebu Bekir, danışması gereken bir iş ile karşılaştığı zaman görüş sahiplerini, fakihleri, Ensar ve Muhacirden birtakım kimseleri, Ömer, Osman, Ali, Abdurrahman b. Avf, Muaz b. Cebel, Übey b. Ka'b ve Zeyd b. Sabit’i çağırırdı. Bunların hepsi Ebu Bekir'in hilafeti döneminde fetva veren kişilerdi. İnsanlar fetva konusunda bunlara müracaat ederlerdi. Ebu Bekir istişare konusunda böyle hareket ediyordu. Ebu Bekir'in vefatından sonra halife olan Ömer; Osman, Ubeyd ve Zeyd gibi Müslümanlara fetva veren sahabeleri çağırıp onlara danışırdı.”İşte tüm bunlar, Kur'an'ın ve sünnetin nassı ile sabit olan şûra hususlarında ve yöneticileri hesaba çekip sorgulamada ümmete vekalet edecek özel bir meclis oluşturmanın mübah olduğuna delalet etmektedir. Yöneticileri hesaba çekip, sorgulama ve şûra hususlarında ümmetin vekilliğini yapması dolayısıyla bu meclise "Ümmet Meclisi" denilmiştir. Yöneticilerin kendilerine yaptıkları zulümleri veya İslâm’ın kendilerine kötü uygulandığından şikayetçi olmak üzere bu mecliste, raiyyeden Müslüman olmayan bir takım üyelerin bulunması caizdir. |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder