Allah ve Peygamberi bir şeye hükmettiği zaman gerek mü'min bir erkek, gerek mü'min olan bir kadın için işlerinde kendilerine muhayyerlik yoktur. Kim Allah'a ve Resulüne isyan ederse muhakkak ki o apaçık bir şekilde sapmış olur.

36 — Allah ve Peygamberi bir şeye hükmettiği zaman gerek
mü'min bir erkek, gerek mü'min olan bir kadın için işlerinde kendilerine muhayyerlik yoktur. Kim Allah'a ve Resulüne isyan ederse muhakkak ki o apaçık bir şekilde sapmış olur.
Rivayet olunduğuna göre bu âyeti kerime, C a h ş kızı Z e yn e b hakkında nazil olmuştur. Peygamber (S.A.) Müslüman topluluğunda eskiden kalma sınıf farkını ortadan kaldırıp, insanların
tarak dişi gibi birbirine eşitliğini, kimsenin kimseye takvadan başka
bir üstünlüğü olmadığını tebliğ ettiği sırada inmiştir. Kendilerine
"Mevâli" 1 denilen (hürriyetine kavuşmuş köleler) zümre, "Efendiler" tabakasından aşağı telakki ediliyordu. İşte Hârİsenin oğlu ve
Peygamberimizin azatlısı ve evlâtlığı olan Z e y d de bu düşük tabakadandı. Peygamber (S.A.), insanlar arasında tam bir müsavatı
gerçekleştirmek ve bizzat kendi aile efradında bu sınıf farkını ortadan kaldırmak için Zeydi, Haşim oğullarından, şerefli bir
yakiyni olan Z e y n e b ile evlendirmiştir. Bu sınıf farkları zihinlere öyle derin yer etmişti ki, onu, müslüman milletin rehber edindiği ve bütün beşeriyetin yolundan gittiği Allah Resulünün gözler
önüne serdiği icraattan başkası söküp atamazdı.
İbn Kesir, tefsir de diyor ki: El-u'fi, lbn Ab bas (R,A ) şöyle
rivayet etmiştir: "Allahuteâlânın: "Hiç bir mü'min erkek ve kadın
için muhayyerlik yoktur." Ayeti kerimesinin nüzul sebebi: Bir gün
Allah'ın Resulü, genç yaştaki Zeyd bin Harise'ye bir kız
beğenmek üzere harekete geçti. Cahş'in kızı Zeyneb el-Esediye (R.A.) ye varıp onu istedi. Zeyneb. ben onunla evlenmem, dedi.
Resulullah ona: "Hayır, onunla evlenirsin." buyurdu. Zeyneb:
Ey Allah'ın Resulü, bu hususta bir düşüneyim de, öyle, dedi. Peygamber (S.A.) le Zeyneb konuyu görüşürken Allah bu âyeti kerimeyi indirdi: "Allah ve Peygamberi bir şeye hükmettiği zaman, erkek kadın hiç bir mü'min için muhayyerlik yoktur... Bunun üzerine Zeyneb (R.A.) Peygamberimize: Z e y d 'i benim için münasip
buyurdunuz mu, diye sordu. Peygamber (S.A.) : Evet, dedi. Zeyneb: 0 halde ben Allah'ın Resulüne karşı isyan etmek istemem,
kendimi ona nikahladım, dedi.
İbn Lühey a. Ebû A m re ve ikrime tarikiyle îbn Abbas (R.A.)
dan bu kıssayı şu suretle naklediyor: Resuluilah (S.A.). Cahş'in kızı
Zeyneb'i, Zeyd bin Harise için istedi. Zeyneb kabul etmedi ve: asalet ve şeref yönünden ben ondan hayırlıyım, dedi. Zeyneb, biraz sinirli bîr kadındı. Bunun üzerine: "Hiç bir mü'min ve mü m ine için...
Muhayyerlik yoktur..." Mealindeki âyeti kerimeler indi. Bu âyeti celilenin. Cahş kızı Zeyneb'i Peygamber (S.A). azatlısı Zeyd bin Harise için isteyip de, onun Önce kabul etmeyip sonra kabul etmesi üzerine nazil olduğunu Mücahid, Katâde ve Mukatil bin Hayyan söylemişlerdir.
Yine Ibn Kesir tefsirinde başka bir rivayeti naklediyor: "Abdurrahman bin Zeyd bin Eşlem der ki: Bu âyeti kerime, Ebû Muit oğlu
Akabe kızı Ümmügülsüm hakkında nazil olmuştur. Bu kadın; Hudeybiye sulhundan sonra hicret eden kadınların ilki olup, kendisini
Peygamber (S.A.) e hibe eden, bu hibesi Resuluilah tarafından önce kabul buyurulup, sonra bizzat kendileri tarafından Zeyd b. Hârise'ye nikahlanan (Allah bilir, Zeyneb'den ayrılınca) ve buna hem
kendi, hem kardeşi hoşnutsuzluk göstererek: Biz Resuluilah (S.A.)
ı dilemiştik, o ise bizi kölesine nikah etti! diyen kadındır. Râvi devamla: İşte Kur'an'ın : "Hiç bir mü'min ve mü'mine için Allah ve
Resulü bir şeye hükmettiği zaman..." Mealindeki âyeti bunun üzerine indi, diyor. Ve şunu ilâve ediyor: Bundan daha umumî olarak:
"Peygamber (S.A.) mü'minlere kendi nefislerinden daha evlâdır."
Mealindeki İlâhî emir geliyor. Râvi : O, hususî bu ise umumidir.